– Σύντομη Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική Αγγειογραφία

1 06 2013

Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες έξι χρόνια από τότε που ξεκίνησε αυτό το μπλογκ. Γράφτηκαν πολλά άρθρα, και βεβαίως θα ήθελα να είχαν γραφτεί περισσότερα! Εκείνο πάντως που δαικρίνεται καθαρά μετά από τόσα χρόνια, είναι οι προτιμήσεις των αναγνωστών όπως προκύπτουν από την αναγνωσιμότητα των αναρτήσεων. Σκέφτηκα λοιπόν (όπως με συμβούλεψαν άνθρωποι ειδικότεροι από εμένα) να φέρω στην “επιφάνεια” μερικά από τα περισσότερο διαβασμένα κείμενα διότι πολλές φορές αυτά χάνονται μέσα στο πλήθος.

Ένα αγαπημένο μου θέμα υπήρξε πάντοτε η αρχαία Ελληνική αγγειογραφία, και με χαρά είδα ότι μία “Σύντομη Εισαγωγή στην αρχαία Ελληνική αγγειογραφία” που είχα αναρτήσει προ τετραετίας, διαβάστηκε πολύ. Αναδημοσιεύω εδώ το κείμενο αυτούσιο:

Σύντομη Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική ΑγγειογραφίαΣτο βάθος του χρόνου, από την όγδοη χιλιετία έχουμε τα εξαιρετικά νεολιθικά αγγεία, η διακόσμηση των οποίων αποδίδει σχήματα που απ’ όσο μπορούμε να καταλάβουμε είναι η εικονοποιημένη κίνηση των ανθρώπων στις καθημερινές τους ασχολίες: το όργωμα με την κίνηση βουστροφηδόν, οι φλόγες που τυλίγουν ένα αγγείο και το μετατρέπουν από χώμα σε ένα στερεό δοχείο. Όλα αυτά, για τον νεολιθικό άνθρωπο, που ζει για πρώτη φορά σε μια μόνιμη εγκατάσταση, αποτελούν ένα μικρό θαύμα. Το μικρό θαύμα του ανθρώπου, που μπορεί να ορίσει την ζωή του, να την πάρει στα χέρια του, να έχει αποθέματα, να έχει καλή οργάνωση των βιοτικών του αναγκών. Όταν λοιπόν έρχεται η ώρα να τα απεικονίσει όλα αυτά — να ζωγραφίσει δηλαδή διάφορα σχέδια πάνω σε ένα αγγείο για να το κάνει πιο όμορφο — έρχεται απέναντι σε αυτό το ερώτημα: Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει την ζωή μου; Πως οι καθημερινές μου κινήσεις μπορούν να με κάνουν πιο ασφαλή και πιο ευτυχισμένο στην κοινότητα που ζω; Απ’ ό,τι φαίνεται στα νεολιθικά χρόνια αυτή είναι η κυρίαρχη αντίληψη των γεωμετρικών μοτίβων που υπάρχουν στα αγγεία.

Read the rest of this entry »

Advertisement




– Ερωτικές Παραστάσεις στα Αρχαία Ελληνικά Αγγεία

21 01 2012

Ένα από το πιο πολυδιαβασμένα κείμενα που έχω ποτέ αναρτήσει σε αυτό το ιστολόγιο είναι το παλαιό μου άρθρο (από το περιοδικό Κεραμεική Τέχνη, τεύχος 28, Αύγουστος 1998) με τίτλο Ερωτικές Παραστάσεις στα Αρχαία Ελληνικά Αγγεία, το οποίο συνεχίζει να διαβάζεται, να αναδημοσιεύεται και να αναζητείται στο Google μέχρι σήμερα. Το ξανανεβάζω σήμερα, με την μορφή που είχε όταν αρχικά δημοσιεύτηκε, κάνοντας χρήση των δυνατοτήτων που μας δίνουν πια απλοχερα οι νέες τεχνολογίες του διαδικτύου.

Πατήστε εδώ

.





– Αρχαία Ελληνική αγγειογραφία: μια σύντομη εισαγωγή

2 12 2009

Στο βάθος του χρόνου, από την όγδοη χιλιετία έχουμε τα εξαιρετικά νεολιθικά αγγεία, η διακόσμηση των οποίων αποδίδει σχήματα που απ’ όσο μπορούμε να καταλάβουμε είναι η εικονοποιημένη κίνηση των ανθρώπων στις καθημερινές τους ασχολίες: το όργωμα με την κίνηση βουστροφηδόν, οι φλόγες που τυλίγουν ένα αγγείο και το μετατρέπουν από χώμα σε ένα στερεό δοχείο. Όλα αυτά, για τον νεολιθικό άνθρωπο, που ζει για πρώτη φορά σε μια μόνιμη εγκατάσταση, αποτελούν ένα μικρό θαύμα. Το μικρό θαύμα του ανθρώπου, που μπορεί να ορίσει την ζωή του, να την πάρει στα χέρια του, να έχει αποθέματα, να έχει καλή οργάνωση των βιοτικών του αναγκών. Όταν λοιπόν έρχεται η ώρα να τα απεικονίσει όλα αυτά — να ζωγραφίσει δηλαδή διάφορα σχέδια πάνω σε ένα αγγείο για να το κάνει πιο όμορφο — έρχεται απέναντι σε αυτό το ερώτημα: Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει την ζωή μου; Πως οι καθημερινές μου κινήσεις μπορούν να με κάνουν πιο ασφαλή και πιο ευτυχισμένο στην κοινότητα που ζω; Απ’ ό,τι φαίνεται στα νεολιθικά χρόνια αυτή είναι η κυρίαρχη αντίληψη των γεωμετρικών μοτίβων που υπάρχουν στα αγγεία. Read the rest of this entry »





– Ένα εννοιολογικό σύμπαν στον πηλό

1 12 2009

Tην Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2009 έδωσα μία διάλεξη με θέμα “Ένα εννοιολογικό σύμπαν στον πηλό ή Μία πιο προσεκτική ματιά στην Αρχαία Ελληνική Αγγειογραφία” στο Μαρούσι, εκεί που για δεκαετίες ολόκληρες άκμασε η κεραμική τέχνη. Η πρωτοβουλία για την διάλεξη ήταν του κεραμίστα Μιχάλη Σκλάβαινα, δάσκαλου της κεραμικής στο Εργαστήρι Κεραμικής του Δήμου Αμαρουσίου.

Την εκδήλωση, που έλαβε χώρα στον φιλόξενο χώρο του Δημαρχιακού Μεγάρου Αμαρουσίου, τίμησαν με την παρουσία τους ο δήμαρχος Αμαρουσίου κ Γ. Πατούλης, ο πρόεδρος της Επιχείρησης Τέχνης και Πολιτισμού Δήμου Αμαρουσίου κ Ν. Πέππας, πολλοί επώνυμοι κεραμίστες και πλήθος κόσμου.

Διαβάσετε ένα σύντομο εισαγωγικό σημείωμα για την αρχαία Ελληνική αγγειογραφία.





– Τα αγγεία στην καθημερινή ζωή κατά την αρχαιότητα

15 12 2008

Κρατήρας του Συρίσκου που απεικονίζει την Γη, τον Ωκεανό και τον Διόνυσο

Μια μικρή εισαγωγή για όσους σκοπεύουν να επισκεφθούν την έκθεση του Νέου Μουσείου Ακροπόλεως “Νόστοι: Επαναπατρισθέντα Αριστουργήματα”

Τα αγγεία περιέχουν μια εικονογραφία που την συναντά κανείς ευρύτατα στην αρχαιότητα. Ένα αγγείο δεν προοριζόταν για αισθητική απόλαυση. Η αισθητική απόλαυση προκύπτει από την δευτερεύουσα λειτουργία του. Η κύρια αποστολή ενός αγγείου ήταν χρηστική. Ήταν δηλαδή ένα χρηστικό αντικείμενο. Οι άνθρωποι της αρχαιότητας χρησιμοποιούσαν τα αγγεία για συγκεκριμένους λόγους της καθημερινής ζωής. Η καθημερινότητά τους ήταν κατακλυσμένη από εικόνες σε αγγεία. Αυτό που έλεγε η Claude Berard μιλώντας για μια Πόλη των Εικόνων (a City of Images) είναι ακριβώς αυτό το πράγμα. Ήταν δηλαδή μια πόλη όπου εγώ, ο πολίτης, βομβαρδιζόμουν διαρκώς από εικόνες, και στην προσπάθειά μου να τις αποκρυπτογραφώ, συγκροτούσα σιγά-σιγά ένα εννοιολογικό σύμπαν — συλλογικό και ατομικό. Read the rest of this entry »





– Ερωτικές παραστάσεις σε αρχαία Ελληνικά αγγεία κατά την αρχαϊκή και κλασική περίοδο

16 05 2007

Σημείωση: Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο στην μορφή που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό Κεραμεική Τέχνη, τεύχος 28, τον Αύγουστο 1998, με την εικονογράφηση που το συνόδευε. Πατήστε εδώ
.

Ερωτική σκηνή σε οινοχόη του 430 π.Χ. (Παλαιό Μουσείο, Βερολίνο)

Οι παραστάσεις με ερωτικό περιεχόμενο στην αρχαία Ελληνική αγγειογραφία αποτελούν ένα σημαντικό και ενδιαφέρον corpus, μέχρι σχετικά πρόσφατα άγνωστο ή οικείο μόνο σε περιορισμένο κοινό όχι γιατί είναι χαμηλότερης αισθητικής αξίας από τις απεικονίσεις άλλων θεμάτων, αλλά γιατί έρχεται σε αντίθεση με τον τρόπο που η δική μας κοινωνία αντιλαμβάνεται τον έρωτα και την ερωτική πράξη. Θέματα όπως η φυσική και απενοχοποιημένη υπόσταση της ερωτικής έκφρασης, η πολυγαμικότητα, η παιδεραστία, η ομοφυλοφιλία ή τα ομαδικά όργια αποτελούν για τον αρχαίο Ελληνικό κόσμο αποδεκτούς και συνήθεις θεσμούς ενός κωδικα ηθικής τελείως διαφορετικού από τον τρόπο με τον οποίο η δική μας κοινωνία θεσμοθετεί την ερωτική συμπεριφορά. Η γνώση του διαφορετικού θεσμικού πλαισίου μέσα στον οποίο αναπτύσσεται η ερωτική επιθυμία και εκφράζεται η ερωτική ορμή είναι απαραίτητη για την κατανόηση και απόλαυση αυτών των παραστάσεων.Το πολύπλοκο δίκτυο των ερωτικών σχέσεων προχωράει πολύ πιο πέρα από το πρώτο επίπεδο της απλής σεξουαλικής πραγματοποίησης αποτελώντας μια μορφή θεώρησης των κοινωνικών σχέσεων και ταυτόχρονα συνιστώντας έναν τρόπο πραγμάτωσής τους.

Read the rest of this entry »





– Erotic scenes on ancient Greek vases in the Archaic and Classical periods

16 05 2007

Erotic scenes in ancient Greek iconography constitute an important and significant corpus which until fairly recently was unknown outside a limited number of specialists. This relative obscurity was not due to the lesser aesthetic value of such representations, but rather to the fact that 20th century society views sex and erotic art differently. For the ancients sexual activity could be depicted without any sense of shame or guilt; multiple love affairs (virtually a type of polygamy), pederasty, homosexuality and group sex were regarded as conventional and were regulated by a moral code totally different from our own. We must, therefore, understand the social and institutional contexts in which the ancients expressed sexual desire if we are to properly understand and appreciate their iconography. From the art-historical point of view, the intricate network of erotic relationships comprises, much more than mere sexual consummation; it is also a way of looking at social relationships in the making. Read the rest of this entry »