Και πάλι από το αρχείο μου, ανασύρθηκε μια διάλεξή μου με τίτλο “Γραφή, Γράμμα, Εικόνα” που είχε διοργανώσει η ΔΕΠΑΧ Χαλκίδας το 2006. Από την επεξεργασία του υλικού, προέκυψαν τέσσερα βίντεο που ήδη έχω ανεβάσει στο YouTube. Νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον.
Δεδομένου ότι στο μακρινό 2006 δεν είχαμε στην διάθεσή μας σχεδόν καμμία από τις τεχνολογικές ευκολίες του σήμερα, ζητούμε κατανόηση για τυχόν ελαττώματα της εικόνας.
Δείτε στο YouTube πατώντας εδώ.
Από τα βάθη του αρχείου μου ανέσυρα μια παλιά διάλεξη για τον Jackson Pollock, από την οποία προέκυψαν δύο βίντεο (Μέρος 1 και Μέρος 2). Νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον τόσο για την λεπτομερή εισαγωγή στον Αφηρημένο Εξπρεσιονισμό που κάνουμε, όσο και για την αναλυτική παρουσίαση της τέχνης του Jackson Pollock που επιχειρούμε.
Δείτε στο YouTube πατώντας εδώ.
Σαν ήταν το παιδί παιδί
Ατένιζε τον κόσμο με ενθουσιασμό, αισιοδοξία και χαμόγελο
Σαν ήταν το παιδί μεγάλο πια παιδί
Συνέχιζε να ατενίζει τον κόσμο με ενθουσιασμό, αισιοδοξία και χαμόγελο
(αισιοδοξία μετ’ επιγνώσεως βέβαια και χαμόγελο μετά προσμονής)
Καλή χρονιά σε όλους!
Δείτε:
Την ποιητική ταινία του Βιμ Βέντερς (1987) Ο ουρανός πάνω από το Βερολίνο ή Τα φτερά του έρωτα (Der Himmel Über Berlin / Wings of Desire)
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=hAzzR2Uklok&t=51s
Ολόκληρη η ταινία: https://www.youtube.com/watch?v=JIbC5b41D2I
Διαβάστε:
To υπέροχο ποίημα του Πέτερ Χάντκε (Peter Handke) Lied vom Kindsein (The Song of being a child / Το τραγούδι της παιδικότητας).
Το ποίημα του Χάντκε στο γερμανικό πρωτότυπο:
Το ποίημα του Χάντκε σε αγγλική μετάφραση:
Το ποίημα του Χάντκε σε τρεις ελληνικές μεταφράσεις:
https://www.lifo.gr/print/editorial/119710
https://www.stagona4u.gr/index.php/component/k2/item/8325-fur-peter-handke-war-er-wie-ein-kind
Αποσπάσματα από την ταινία του Βέντερς, όπου ακούγεται το τραγούδι σε voiceover από τον Bruno Ganz (τον άγγελο Damiel στην ταινία)
Ακούστε:
Το soundtrack της ταινίας με την υποβλητική μουσική των Jürgen Knieper και Laurent Petitgand και τα τραγούδια που ακούγονται από τους Nick Cave and Crime & the City Solution, Laurie Anderson, Tuxedomoon, Sprung aus der Walken, και Minimal Compact,
Στην σελίδα των βίντεο προστέθηκαν επτά νέα βίντεο από τον κύκλο διαλέξεων “Ο Ρέμπραντ και η εποχή του“. Νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον.
Πρόκειται για τους εξής τίτλους:
Πατήστε εδώ για να πάτε στην σελίδα των βίντεο.
Από τον κύκλο διαλέξεων με τίτλο “Modernism Revisited: Οι καλλιτεχνικές πρωτοπορίες του 20ου αιώνα” που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στην Γκαλερί Μαρνέρη, έχω ήδη ανεβάσει 13 βίντεο που νομίζω ότι καλύπτουν σχεδόν όλη την περίοδο που μελετήσαμε.
Τα τελευταία βίντεο που ανέβηκαν αυτές τις μέρες, αφορούν τον Egon Schiele και την έκθεση The Shape of Time. Για να δείτε τα βίντεο, πατήστε εδώ.
Επειδή ενδέχεται να ανεβάσω και άλλο υλικό, μείνετε συντονισμένοι!
Με το κλείσιμο της χρονιάς, έρχεται αναπόφευκτα το ερώτημα ποιο θα είναι το θέμα του νέου κύκλου διαλέξεων που θα αρχίσει τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο του 2018. Επειδή μας διακρίνει πνεύμα δημοκρατικό, ας αποφασίσουμε μαζί ψηφίζοντας.
Τα προτεινόμενα θέματα είναι
* Συνέχεια του φετινού κύκλου (20ος αιώνας, από το 1947 και μετά). Η επιλογή αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι θα ακολουθήσει την πορεία που έχουμε ήδη παρακολουθήσει, και θα μας φέρει ομαλά μέχρι τις μέρες μας.
* Περιήγηση στα μουσεία όλου του κόσμου. Εδώ, μπαίνει και το στοιχείο του ταξιδιού διότι η κάθε διάλεξη θα μας φέρνει σε άλλο σημείο του πλανήτη.
* Έλληνες εικαστικοί του 20ου αιώνα. Και βέβαια δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την μεγάλη Ελληνική καλλιτεχνική παραγωγή του 20ου αιώνα, με την αναζήτηση της Ελληνικότητας αλλά και την μεγαλύτερη ή μικρότερη υιοθέτηση των τάσεων του εξωτερικού.
* Τέλος, μπορείτε να προσθέσετε όποιο θέμα θα θέλατε να αναπτύξουμε, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στα παραπάνω.
Για να ψηφίσετε, χρησιμοποιήστε τον πίνακα που θα βρείτε στην δεξιά στήλη (ή στο τέλος της σελίδας αν βλέπτε από κινητό τηλέφωνο).
Όταν συγκεντρωθούν τα αποτελέσματα, θα τα δημοσιεύσω.
Παντελής Τσάβαλος
Στην σελίδα των βίντεο έχουν ήδη προστεθεί πολλά καινούργια βίντεο από τον κύκλο διαλέξεων Modernism Revisited που πραγματοποιείται τώρα. Προβλέπεται να αναρτηθούν κι άλλα μόλις ολοκληρωθεί η επεξεργασία τους.
Για να δείτε τα βίντεο, πατήστε εδώ.
Στον κύκλο διαλέξεων που πραγματοποιείται τώρα, ένα από τα θέματα που μας απασχολούν είναι ο Εξπρεσιονισμός. Ήδη έχω αρχίσει να αναρτώ μερικά σχετικά βίντεο τα οποία και θα εμπλουτίζονται με την πρόοδο των διαλέξεων.
Ξεκινώ σήμερα με ένα βίντεο για τον Franz Marc με τον οποίο ασχοληθήκαμε στην πρόσφατη διάλεξη, καθώς και ένα άλλο βίντεο που αφορά την Νέα Αντικειμενικότητα. Θυμίζω ότι σε πρόσφατη ανάρτηση έχω παραθέσει δύο βίντεο από παλαιότερες επισκέψεις στα μουσεία του Βερολίνου, τα οποία αλληλοσυμπληρώνονται με τα σημερινά.
Επίσης, όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να βρει πολύ υλικό για αυτά και για άλλα θέματα στην σελίδα ΒΙΝΤΕΟ όπου φιλοξενούνται δεκάδες (ίσως εκατοντάδες) βίντεο που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια.
*
1.
Franz Marc
Σύντομη παρουσίαση του έργου του Franz Marc, ενός από τους κυριότερους εκφραστές του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού και εκ των ιδρυτών του Γαλάζιου Καβαλάρη
2.
Νέα Αντικειμενικότητα
Σύντομη παρουσίαση της Νέας Αντικειμενικότητας, οι κοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν σε αυτήν και οι κύριοι εκφραστές της, Otto Dix, George Grosz και Max Beckmann.
Στις διαλέξεις που κάνω στην Γκαλερί Μαρνέρη στα πλαίσια του κύκλου “Modernism Revisited: Οι καλλιτεχνικές πρωτοπορίες του 20ου αιώνα“, μιλάμε εκτενώς για τον Εξπρεσιονισμό, οπότε σκέφτηκα ότι θα είχε ενδιαφέρον να ξαναδούμε δύο βίντεο από τις επισκέψεις που είχαμε κάνει στο Brucke Museum και το Neue Museum του Βερολίονου πριν μερικά χρόνια. Ακολουθεί και ένα σχετικό βίντεο από επίσκεψη στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, όπου αναφέρομαι στον Εξπρεσιονισμό στην Ελλάδα.
Επίσης, ίσως έχει ενδιαφέρον και το απόσπασμα από πρόσφατη διάλεξη όπου εξηγούμε τον διαφορετικό τρόπο έκφρασης των Φωβ καλλιτεχνών και των καλλιτεχνών της Γέφυρας, και όπου μιλάμε για τους προδρόμους των εξπρεσιονιστών, τον Μουνκ και τον Βαν Γκογκ.
*
1.
Μία εισαγωγή στον Εξπρεσιονισμό, από την επίσκεψη στο Brucke Museum του Βερολίονου.
2.
Μία εισαγωγή στην Νέα Αντικειμενικότητα, στο Neue Museum του Βερολίνου.
3.
Ο εξπρεσιονισμός και οι λόγοι που δεν ευδοκίμησε στην Ελληνική τέχνη.
Κλείνουν σήμερα πέντε χρόνια χωρίς τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και η απουσία του είναι ιδιαίτερα έντονη. Αναδημοσιεύω σήμερα ένα μικρό κείμενο που είχα γράψει τότε για τον θάνατό του (η αγγλική μετάφραση είναι της Αγγελικής Κοκκώνη).
Ο Παντελής είναι πλέον στο σπίτι του και χαίρεται ιδιαιτέρως που θα κάνει Χριστούγεννα με τους δικούς του. Ευχαριστεί θερμώς για το ενδιαφέρον και την συμπαράσταση που δέχθηκε αυτές τις δύσκολες μέρες.
Καλές γιορτές σε όλους!
Ο Παντελής εγχειρίσθηκε με επιτυχία σήμερα το πρωί και ήδη άρχισε να μετρά τις μέρες για να επιστρέψει δριμύτερος στην ενεργό δράση.
Σιδερένιος Παντελή!
Ο Παντελής θα εγχειρισθεί στο πόδι την Δευτέρα ή Τρίτη στον Ευαγγελισμό, και υπόσχεται ότι πολύ σύντομα θα είναι πάλι κοντά μας.
Καλή επιτυχία Παντελή!
Από τον νέο κύκλο διαλέξεων με τίτλο “Εισαγωγή στην Μοντέρνα Τέχνη: Από τον Κουρμπέ στον Κλιμτ” που παρουσιάζεται στην Γκαλερί Μαρνέρη, ανέβασα άλλα δύο βίντεο για τον Georges Seurat. Nομίζω ότι είναι χρήσιμα για την κατανόηση της τέχνης του Seurat και του Πουαντιγισμού.
Ήδη έχω ανεβάσει τρία βίντεο εισαγωγικά για την μοντέρνα τέχνη, τρία βίντεο για τον Edouard Manet και δύο βίντεο για τον Georges Seurat. Νέα βίντεο θα προστίθενται συνεχώς.
Για να δείτε τα βίντεο πατήστε εδώ.
Στην σελίδα των podcast μπορείτε, όπως πάντα, να ακούσετε τις διαλέξεις, πατώντας εδώ.
Από τον νέο κύκλο διαλέξεων με τίτλο “Εισαγωγή στην Μοντέρνα Τέχνη: Από τον Κουρμπέ στον Κλιμτ” που ήδη έχει ξεκινήσει στην Γκαλερί Μαρνέρη, ανέβασα δύο αρχικά βίντεο που νομίζω ότι είναι χρήσιμα ως εισαγωγή στην τόσο ενδιαφέρουσα αυτή περίοδο της τέχνης.
Για να δείτε τα βίντεο πατήστε εδώ.
Στην σελίδα των podcast μπορείτε, όπως πάντα, να ακούσετε τις διαλέξεις, πατώντας εδώ.
ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ
Από τις διαλέξεις του κύκλου “Ai Weiwei / In & Out” (βλ. εδώ) έχω επεξεργαστεί και ανεβάσει δεκαεπτά βίντεο που πιστεύω ότι έχουν ενδιαφέρον. Δεδομένου ότι τα βίντεο είναι αρκετά συνεπτυγμένα σε σχέση με ολόκληρη την διάλεξη, είναι χρήσιμα τόσο για όσους παρακολούθησαν τις διαλέξεις και θα ήθελαν να ξανακούσουν ορισμένα σημεία, όσο και για εκείνους που δεν μπόρεσαν να ακούσουν τις διαλέξεις αλλά θα ήθελαν μια εισαγωγή και μια γενικότερη ματιά στο έργο του Ai Weiwei.
1. Ai Weiwei: Λίγα λόγια για την πορεία του (διάρκεια 12’42”)
2. Είναι ο Ai Weiwei ένας εννοιολογικός καλλιτέχνης; (διάρκεια 3’45”)
3. Ai Weiwei @Large on Alcatraz: Refraction (διάρκεια 13’08”)
4. Ai Weiwei @Large on Alcatraz: Stay Tuned (διάρκεια 6’31”)
5. Ai Weiwei: Εγκατάσταση Er Xi, Air de Jeux, στο Bon Marche (διάρκεια 11’40”)
6. Ai Weiwei: Sunflower Seeds (διάρκεια 22’05”)
7. Αi Weiwei & Marchel Duchamp (διάρκεια 9’19”)
8. Ai Weiwei: Remembering / Untitled (διάρκεια 10’00”)
9. Ai Weiwei: Steel rebars / Straight (διάρκεια 15’57”)
10. Ai Weiwei: F Lotus Installation, Vienna (διάρκεια 5’54”)
11. Ai Weiwei: Forever Bicycles / Nuit Blanche (διάρκεια 6’27”)
Για να δείτε τα βίντεο του κύκλου, πατήστε εδώ και δείτε τα βίντεο 1 έως 11.
ΣΥΝΑΦΗ ΘΕΜΑΤΑ
Επί πλέον έχω ανεβάσει και άλλα τέσσερα βίντεο με θέματα που αναπτύξαμε παρεμπιπτόντως κατά την διάρκεια των διαλέξεων με σκοπό να κατανοήσουμε ορισμένες πτυχές του έργου του Ai Weiwei, τα οποία μπορεί κανείς να τα δει και ανεξάρτητα από το έργο του Ai Weiwei. Στο πρώτο από αυτά τα βίντεο μιλάμε για τον Marcel Duchamp, στο δεύτερο κάνουμε μια προσέγγιση στο έργο του Andy Warhol, στο τρίτο κάνουμε μια Μικρή εισαγωγή στην Εννοιολογική Τέχνη, στο δε τέταρτο μιλάμε για τον δράκο στην Κινέζικη παράδοση. Σε αυτή την κατηγορία θα μπορούσε να ενταχθεί και το βίντεο Είναι ο Ai Weiwei ένας εννοιολογικός καλλιτέχνης; το οποίο περιλαμβάνεται και η παραπάνω Μικρή εισαγωγή στην Εννοιολογική Τέχνη.
Για να πατε στην γενική σελίδα των βίντεο, πατήστε εδώ.
ΞΕΝΑΓΗΣΕΙΣ
Τέλος, από τις ξεναγήσεις που έκανα στην έκθεση Ai Weiwei at Cycladic (βλ. εδώ) δημιούργησα επτά βίντεο στα οποία μιλάμε για ορισμένα από τα πιο ενδιαφέροντα έργα που εξετέθησαν.
12. Ai Weiwei: Divina Proportione (διάρκεια 13’02”)
13. Ai Weiwei: Rebar & Case (διάρκεια 8’03”)
14. Ai Weiwei: Cao (διάρκεια 5’25”)
15. Ai Weiwei: Surveillance Camera with Plinth (διάρκεια 8’20”)
16. Ai Weiwei: Standing Figure (διάρκεια 11’02”)
17. Ai Weiwei: Dust to Dust (διάρκεια 6’06”)
18. Ai Weiwei: Tear Bottle/Tear Gas Canister (διάρκεια 4’34”)
Για να δείτε τα βίντεο από τις ξεναγήσεις, πατήστε εδώ και δείτε τα βίντεο 12 έως 18.
PODCAST
Επίσης, έχω ανεβάσει και τα ηχητικά μέρη (podcast) όλων των διαλέξεων καθώς επίσης και της ξενάγησης στην έκθεση, για όσους θέλουν να τα ξανακούσουν. Για να μεταφερθείτε στην σελίδα των podcast πατήστε εδώ.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
Και τελειώνουμε με μερικές φωτογραφίες από την ξενάγηση που κάναμε στην έκθεση, έτσι, ως ένα ωραίο ενθύμιο.
Για να δείτε το φωτογραφικό λεύκωμα, πατήστε εδώ.
Σαν χθες έφυγε ο Σεφέρης…
Ας τον θυμηθούμε ανοίγοντας για λίγο διάπλατα τ’ αυτιά μας στον ήχο των λέξεων του ποιητικού του λόγου που περιέχει τη μνήμη και την ιστορία, τη φύση και τον άνθρωπο, τις σκέψεις και τις αισθήσεις, την Ελλάδα και τους καημούς της.
Η Ζυράννα διαβάζει το ναυάγιο της «Κίχλης»
http://www.lifo.gr/videos/on_air_lifo_talks/114651
Νέα βίντεο προστέθηκαν στην συλλογή με τίτλο “Η φύση στην τέχνη & η τέχνη στη φύση”.
Για να τα δείτε πατήστε εδώ.
Από τον κύκλο τριών διαλέξεων με γενικό τίτλο “Τέχνη και Φύση / Φύση και Τέχνη” που πραγματοποιείται τον Μάιο 2016 στο Κέντρο Επισκεπτών του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. θα ανεβάσω μερικά βίντεο που θεωρώ ότι έχουν ενδιαφέρον.
Ήδη ανέβασα το πρώτο με τίτλο “Ιμπρεσιονιστές και Φύση (με αναφορά στην τέχνη του Κλωντ Μονέ)“.
Μπορείτε να βλέπετε τα βίντεο εδώ.
Τα βίντεο από τις διαλέξεις του κύκλου με τίτλο “Αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και διαχρονικές απεικονίσεις τους στην τέχνη” (Κύκλος Γ’) που πραγματοποιείται τον Φεβρουάριο – Μάρτιο 2016 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, εμπλουτίζονται συνεχώς.
Πατήστε εδώ.
Από τις διαλέξεις της Γκαλερί Μαρνέρη με γενικό θέμα την 56η Μπιενάλε της Βενετίας του 2015, έχω ήδη ανεβάσει μερικά βίντεο με αποσπάσματα που θεώρησα ότι έχουν ενδιαφέρον. Όσο προχωρεί η επεξεργασία του υλικού, θα ανεβάζω και άλλα βίντεο.
Για να δείτε τα βίντεο πατήστε εδώ. Για περισσότερα βίντεο, πηγαίνετε στην σελίδα ΒΙΝΤΕΟ.
Σαν σήμερα, πριν 26 χρόνια, στις 10 Νοεμβρίου 1989, πέθανε ο σπουδαίος Σενεγαλέζος ποιητής Birago Diop. Ένα ποίημα του Birago Diop με τίτλο “Souffle“, του 1947, μας είχε απασχολήσει πριν οκτώ χρόνια όταν είχε αποτελέσει πηγή έμπνευσης του Bill Viola για την δημιουργία του εξαιρετικού έργου “Ocean without a shore” που είχαμε δει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2007, το οποίο μιλούσε για την παρουσία των νεκρών στην ζωή μας.
Ας θυμηθούμε το ποίημα.
Πνοή
Άκου συχνότερα τα πράγματα παρά τα όντα.
Αφουγκράσου την φωνή της φωτιάς,
την φωνή του νερού.
Άκου τον άνεμο στις λόχμες που κλαίνε:
είναι οι αναστεναγμοί των προγόνων.
Όσοι πέθαναν δεν έφυγαν ποτέ:
βρίσκονται στη σκιά που φωτίζεται
και στη σκιά που σκοτεινιάζει
Οι νεκροί δεν είναι μεσ’ την γη:
είναι στο δέντρο που θροΐζει
στο δάσος που βογγά
είναι στο νερό που κυλά,
και στο νερό που στέκει.
Είναι στην καλύβα, είναι στο πλήθος,
οι νεκροί δεν είναι νεκροί.
Άκου συχνότερα τα πράγματα παρά τα όντα.
Αφουγκράσου την φωνή της φωτιάς,
την φωνή του νερού.
Άκου τον άνεμο στις λόχμες που κλαίνε:
είναι οι αναστεναγμοί των προγόνων,
που δεν έφυγαν,
που δεν είναι μεσ’ την γη,
που δεν πέθαναν.
Όσοι πέθαναν δεν έφυγαν ποτέ:
είναι στο στήθος της γυναίκας,
είναι στο κλάμα του μωρού,
στην αναμμένη δάδα.
Οι νεκροί δεν είναι μεσ’ την γη:
είναι στην φωτιά που σβήνει,
στο χορτάρι που κλαίει,
είναι στο δάσος, είναι στο σπίτι,
οι νεκροί δεν είναι νεκροί.
(μετάφραση από το Γαλλικό πρωτότυπο ΓΙΚ)
Ανέβασα σήμερα μερικά βίντεο που δημιουργήθηκαν από το υλικό της διάλεξης της 6 Ιουνίου 2015 με τίτλο “H απεικόνιση της Φύσης στην Τέχνη” που διοργάνωσε ο Δήμος Φιλοθέης-Ψυχικού τον Μάιο και Ιούνιο 2015 (βλ. περισσότερα για την διοργάνωση). Πιστεύω ότι θα τα βρείτε ενδιαφέροντα.
Για να δείτε τα βίντεο, πατήστε εδώ.
Από την σειρά διαλέξεων με τίτλο “Αρχαίοι Ελληνικοί μύθοι και διαχρονικές απεικονίσεις τους στην τέχνη: Μύθοι, νοήματα, προσλήψεις και απεικονίσεις” που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης τον Μάιο 2015, και την διάλεξη με θέμα “Τρία τοπόσημα της Τέχνης και της Αρχιτεκτονικής στον ευρύτερο χώρο της Ακρόπολης” που έδωσα στην Σχολή Βακαλό, στα πλαίσια της δράσης Open House Athens 2015, ανέβασα μερικά βίντεο που ελπίζω ότι θα βρείτε ενδιαφέροντα.
Δείτε τα βίντεο των αρχαίων Ελληνικών μύθων, πατώντας εδώ.
Δείτε το βίντεο για τα Έργα Ακροπόλεως του Δ. Πικιώνη, πατώντας εδώ.
Περισσότερα βίντεο μπορείτε να δείτε εδώ.
Ο Δωρικός ναός της Εγέστας υψώνεται δυνατός και αγέρωχος σε ένα όμορφο πλάτωμα ανάμεσα σε βαθιές χαράδρες, απότομους βράχους, κατάφυτες πλαγιές και ανοίγματα σε οργωμένους κάμπους.
Ολόγυρά του φυτρώνουν χιλιάδες νάρθηκες που αγκαλιάζουν με το κίτρινο χρώμα της ανοιξιάτικης ανθοφορίας τους τη σιωπή του βουνού και του ναού και μιλάνε για τη γοητεία του εφήμερου στη σχέση του με το αιώνιο.
Εικόνα 1
Με αφορμή την ερώτηση της Βίβιαν για το γκράφιτι της οδού Πειραιώς, αξίζει, ίσως να αναφέρουμε τα εξής:
Το έργο από το οποίο εμπνεύστηκε το γκράφιτι είναι ένα πολύ όμορφο σχέδιο του Ντύρερ με τον συμβατικό τίτλο Χέρια που προσεύχονται [Betende Hände / Praying Hands] (Εικόνα 1), διαστάσεων 29× 20 εκ., φτιαγμένο με μαύρο μελάνι και λευκό τονισμό πάνω σε χειροποίητο, χρωματισμένο μπλε χαρτί και βρίσκεται στην Albertina, στη Βιέννη. Πρόκειται για ένα σχέδιο που φτιάχτηκε γύρω στο 1508 και αποτελεί μελέτη για τα χέρια του αποστόλου στο κάτω δεξιό μέρος του κεντρικού τμήματος του βωμού Heller (Heller Altar).
Το έργο αυτού του βωμού είναι ένα τρίπτυχο που δημιουργήθηκε το 1507-1509 από τον Ντύρερ (εσωτερική όψη) και τον Γκρούνεβαλντ (εξωτερική όψη) κατά παραγγελία του Jacob Heller, πλούσιου εμπόρου της Φρανκφούρτης από τον οποίον πήρε και το όνομά του. Εκατό χρόνια αργότερα, το 1615, το έργο αγοράστηκε από τον Μαξιμιλιανό Α’, δούκα της Βαυαρίας και βρέθηκε στο Μόναχο όπου δυστυχώς καταστράφηκε σε μια πυρκαγιά το 1729. Υπάρχει ένα αντίγραφό του, που είχε δημιουργηθεί από τον Jobst Harrich , ώστε να αντικαταστήσει το πρωτότυπο που μεταφέρθηκε από τη Φρανκφούρτη στο Μόναχο και το οποίο βρίσκεται σήμερα στο Städel της Φρανκφούρτης (Εικόνα 2).
Από τον κύκλο διαλέξεων με τίτλο “Το δρασκέλισμα του αγνώστου” που διοργανώνεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης τον Φεβρουάριο 2015 με την ευκαιρία της έκθεσης “Επέκεινα“, ανέβασα τρια βίντεο όπου μιλάμε για την ταφική τέχνη κατά την Γεωμετρική και την Αρχαϊκή εποχή στην Αρχαία Ελλάδα.
Στο πρώτο βίντεο κάνουμε μια πολύ μικρή εισαγωγή στον τρόπο που οι αρχαίοι Έλληνες είχαν επιλέξει (με αποκορύφωμα στην Αρχαϊκή εποχή) για να δίνουν απαντήσεις στα οντολογικά ερωτήματα που απασχολούν κάθε άνθρωπο. Πώς εξηγείται το γεγονός ότι δεν διέθεταν ένα ιερό βιβλίο που να περιέχει αυτές τις απαντήσεις; Τι δείχνει το γεγονός ότι με την πάροδο των αιώνων δόθηκαν διαφορετικές απαντήσεις στα ίδια ερωτήματα;
Στο δεύτερο βίντεο ασχολούμαστε με την Γεωμετρική εποχή, η οποία ακολούθησε τους λεγόμενους σκοτεινούς χρόνους (τον “Ελληνικό μεσαίωνα”), κατά την οποία ο άνθρωπος θέλησε να βάλει τάξη στον κόσμο του (“να ορίζει και όχι να ορίζεται”), και φυσικά διάλεξε ως εργαλείο την Γεωμετρία με την ακρίβεια και την σαφήνειά της. Στις αναπαραστάσεις αυτής της εποχής δεν αναγνωρίζουμε πρόσωπα. Η τέχνη δεν “αναπαριστά” αλλά “σημαίνει”. Το Σώμα Σήμα.
Στο τρίτο βίντεο μιλάμε για την Αρχαϊκή εποχή, στην οποία έφθασε ο άνθρωπος όταν άρχισε να αναρωτιέται “πώς” και όχι απλώς “τί”. Πόσο συνέβαλε η ανάπτυξη της Φιλοσοφίας σε αυτό; Είναι η εποχή που το σώμα αποκτά μορφή. Το Σώμα Μορφή.
Όταν ολοκληρωθούν οι διαλέξεις και γίνει τελική επεξεργασία του υλικού, θα ανεβάσω και άλλα βίντεο.
* * *
Για να δείτε τα βίντεο, πατήστε εδώ. Για να πάτε στην κεντρική σελίδα ΒΙΝΤΕΟ, πατήστε εδώ.
(Το ηχητικό μέρος των διαλέξεων υπάρχει στην ενότητα Podcast: Οι διαλέξεις του ΜΚΤ)
Διαβάστε μια περιγραφή του κύκλου πατώντας εδώ ή επισκεφθείτε τον ιστοχώρο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
Στον κύκλο διαλέξεων με τίτλο “Από τον Μανιερισμό στον Γκρέκο”, που μόλις τελείωσε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ένα μεγάλο μέρος ήταν αφιερωμένο στον Jacopo Pontormo. Αναλύσαμε τον τρόπο που δούλευε και αναφερθήκαμε επιλεκτικά σε ορισμένα έργα του. Από αυτές τις διαλέξεις έχω ανεβάσει πέντε βίντεο που νομίζω ότι είναι αρκετά αντιπροσωπευτικά.
Για να δείτε τα βίντεο, πατήστε εδώ
Δεδομένου ότι ο περισσότερος κόσμος πλέον χρησιμοποιεί το Facebook για την ενημέρωση και την επικοινωνία του, σκέφτηκα ότι θα ήταν χρήσιμο να δημιουργήσω μια σελίδα στο Facebook.
Η διεύθυνση είναι https://www.facebook.com/PantelisTsavalosArtHistorian
Εννοείται ότι το blog θα συνεχίσει να υπάρχει και να ενημερώνεται όπως και τώρα, δεδομένου μάλιστα ότι ο κύριος όγκος του υλικού (βίντεο, κείμενα κλπ) ευρίσκεται εκεί.
Κάθε υπόδειξη δεκτή!
Jacopo Pontormo, La Deposizione (1523-1525), Museo della Certosa del Galluzzo, Firenze
Στην τρίτη διάλεξη του κύκλου διαλέξεων με γενικό τίτλο “Από τον Μανιερισμό στον Γκρέκο” που πραγματοποιείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ασχοληθήκαμε με τον Ποντόρμο.
Από αυτή την διάλεξη δημιούργησα τέσσερα βίντεο που νομίζω ότι είναι αρκετά κατατοπιστικά για το έργο, την πορεία και τον τρόπο εργασίας του Ποντόρμο.
Τα βίντεο μπορείτε να τα βρείτε στην σελίδα βίντεο Jacopo Pontormo.
Το ηχητικό μέρος της διάλεξης υπάρχει στην ενότητα Podcast: Οι διαλέξεις του ΜΚΤ.
Διαβάστε μια περιγραφή του κύκλου πατώντας εδώ ή επισκεφθείτε τον ιστοχώρο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
Ανέβασα σήμερα άλλα τέσσερα βίντεο από τον κύκλο διαλέξεων του Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2013 με τίτλο “Από το Νταντά στον Σουρεαλισμό“.
Το πρώτο βίντεο έχει τίτλο “Από το Νταντά στον Σουρεαλισμό: Αναλυτική εισαγωγή” (διάρκεια 10′) και εκτός από εισαγωγή στον κύκλο περιέχει μία συνοπτική παρουσίαση όσων ειπώθηκαν στις επτά διαλέξεις του κύκλου.
Τα επόμενα τρία βίντεο είναι ολόκληρες διαλέξεις (ελαφρώς επεξεργασμένες) με τίτλους “Σαλβαδόρ Νταλί“, “Ρενέ Μαγκρίτ” και “Μεταμορφώσεις” και οι διαρκούν περίπου 1 ώρα και 45 λεπτά η καθεμία.
Πατήστε εδώ για να δείτε τα βίντεο του κύκλου “Από το Νταντά στον Σουρεαλισμό“.
ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Πότε άραγε συντελείται η αποκοπή τμημάτων του φυσικού χώρου που περιβάλλει τον άνθρωπο, η διαμόρφωσή αυτών των τμημάτων σε αυτόνομες κατηγορίες στο εννοιολογικό του σύμπαν και η απεικόνισή τους; Με ποιους τρόπους μετατρέπεται η φύση σε τοπίο και το τοπίο σε έργο τέχνης; Αντανακλά άραγε η απεικόνιση τον τρόπο που συγκροτείται η σχέση του ανθρώπου με τη φύση και σε ποιο βαθμό; Μήπως την καθορίζει κιόλας; Όταν ο Βαν Γκογκ και ο Σίλε απεικονίζουν τοπία ζωγραφίζουν άραγε τα δέντρα ή τον εαυτό τους; Πότε αποκτούν τα τοπία, τα δέντρα και τα λουλούδια αυτόνομη παρουσία στα έργα τέχνης και αποδεσμέυονται από τη συνοδευτική λειτουργία στην αφήγηση του έργου; Για ποιους λόγους συμβαίνει αυτό; Τι μορφές παίρνει ο ερωτικός συμβολισμός ενός λουλουδιού; Γιατί οι αρχαίοι θεοί μετέτρεπαν σε δέντρα και λουλούδια τους ανθρώπους που συμπονούσαν; Read the rest of this entry »
Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες έξι χρόνια από τότε που ξεκίνησε αυτό το μπλογκ. Γράφτηκαν πολλά άρθρα, και βεβαίως θα ήθελα να είχαν γραφτεί περισσότερα! Εκείνο πάντως που δαικρίνεται καθαρά μετά από τόσα χρόνια, είναι οι προτιμήσεις των αναγνωστών όπως προκύπτουν από την αναγνωσιμότητα των αναρτήσεων. Σκέφτηκα λοιπόν (όπως με συμβούλεψαν άνθρωποι ειδικότεροι από εμένα) να φέρω στην “επιφάνεια” μερικά από τα περισσότερο διαβασμένα κείμενα διότι πολλές φορές αυτά χάνονται μέσα στο πλήθος.
Ένα αγαπημένο μου θέμα υπήρξε πάντοτε η αρχαία Ελληνική αγγειογραφία, και με χαρά είδα ότι μία “Σύντομη Εισαγωγή στην αρχαία Ελληνική αγγειογραφία” που είχα αναρτήσει προ τετραετίας, διαβάστηκε πολύ. Αναδημοσιεύω εδώ το κείμενο αυτούσιο:
Στο βάθος του χρόνου, από την όγδοη χιλιετία έχουμε τα εξαιρετικά νεολιθικά αγγεία, η διακόσμηση των οποίων αποδίδει σχήματα που απ’ όσο μπορούμε να καταλάβουμε είναι η εικονοποιημένη κίνηση των ανθρώπων στις καθημερινές τους ασχολίες: το όργωμα με την κίνηση βουστροφηδόν, οι φλόγες που τυλίγουν ένα αγγείο και το μετατρέπουν από χώμα σε ένα στερεό δοχείο. Όλα αυτά, για τον νεολιθικό άνθρωπο, που ζει για πρώτη φορά σε μια μόνιμη εγκατάσταση, αποτελούν ένα μικρό θαύμα. Το μικρό θαύμα του ανθρώπου, που μπορεί να ορίσει την ζωή του, να την πάρει στα χέρια του, να έχει αποθέματα, να έχει καλή οργάνωση των βιοτικών του αναγκών. Όταν λοιπόν έρχεται η ώρα να τα απεικονίσει όλα αυτά — να ζωγραφίσει δηλαδή διάφορα σχέδια πάνω σε ένα αγγείο για να το κάνει πιο όμορφο — έρχεται απέναντι σε αυτό το ερώτημα: Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει την ζωή μου; Πως οι καθημερινές μου κινήσεις μπορούν να με κάνουν πιο ασφαλή και πιο ευτυχισμένο στην κοινότητα που ζω; Απ’ ό,τι φαίνεται στα νεολιθικά χρόνια αυτή είναι η κυρίαρχη αντίληψη των γεωμετρικών μοτίβων που υπάρχουν στα αγγεία.
Κάποιοι αναγνώστες θεώρησαν ότι αυτό το μπλογκ αξίζει να βραβευτεί και το πρότειναν στον διαγωνισμό e-awards 2013. Πρόκειται για μια σοβαρή διοργάνωση που διεξάγεται για δεύτερη φορά και τείνει να καθιερωθεί. Το μπλογκ είναι ήδη μεταξύ των φιναλίστ! Αν κι εσείς συμφωνείτε, ψηφίστε το χρησιμοποιώντας το εικονίδιο που βρίσκεται στην κορυφή της δεξιάς στήλης.
Εκδρομή στη Βενετία
14–19 Ιουλίου 2013
«Ανακαλύπτοντας τις διαδρομές της σύγχρονης τέχνης»
Η εκδρομή έχει βασικό στόχο την επίσκεψη στην 55η Biennale, την μεγαλύτερη διεθνή έκθεση τέχνης και την γνωριμία και εξοικείωση με τις τάσεις και τους τρόπους της σύγχρονης τέχνης. Παράλληλα όμως με την τέχνη του παρόντος θα ακολουθήσει και διαδρομές της τέχνης και του πολιτισμού του παρελθόντος με επισκέψεις στους σημαντικότερους χώρους, μνημεία και μουσεία της Βενετίας. Δεν είναι εκδρομή ξεκούρασης, αλλά μια συνεχής εναλλαγή εικόνων, τόπων και πληροφοριών που προσφέρουν αφορμή και έναυσμα για σκέψεις, συζητήσεις και εμβαθύνσεις σε θέματα τέχνης και πολιτισμού.
Επιμέλεια, οργάνωση, ξεναγήσεις, έντυπο υλικό: Παντελής Τσάβαλος
Ξενοδοχείο 4* στο κέντρο της Βενετίας
Αναχώρηση: Κυριακή 14 Ιουλίου 2013
Επιστροφή: Παρασκευή 19 Ιουλίου 2013
Υπάρχουν ακόμα διαθέσιμες θέσεις. Αν ενδιαφέρεστε επικοινωνήστε μαζί μου στο: tsavalos@hotmail.com
Από την διάλεξη της 3 Απριλίου 2013 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, που μιλήσαμε για τον Κυβισμό, ανέβασα ένα μικρό βίντεο που νομίζω ότι έχει κάποιο ενδιαφέρον ως μία πολύ σύντομη εισαγωγή στον Κυβισμό, και όλο το ηχητικό μέρος της διάλεξης.
Στην σελίδα “Podcast: Οι διαλέξεις του ΜΚΤ” έχουν προστεθεί τα podcast των διαλέξεων της 20 Μαρτίου 2013 (Πωλ Σεζάν) και της 27 Μαρτίου 2013 (Γκούσταβ Κλιμτ).
Μετά την ολοκλήρωση του κύκλου διαλέξεων με τίτλο Εισαγωγή στην Μοντέρνα Τέχνη (το πέρασμα από τον 19ο στον 20ο αιώνα) που διοργανώθηκε στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης από 16 Ιανουαρίου έως 13 Φεβρουαρίου 2013, έχω αρχίσει με τους συνεργάτες μου την επεξεργασία του οπτικοακουστικού υλικού που προέκυψε. Κάθε φορά που θα υπάρχει έτοιμο υλικό, θα το ανεβάζω.
Ήδη έχω ανεβάσει επτά βίντεο στα οποία περιλαμβάνεται μία Γενική Εισαγωγή στην Μοντέρνα Τέχνη. Επίσης υπάρχουν βίντεο για τον Μανέ και για τον Κυβισμό που για πολλούς σηματοδοτούν την έναρξη της Μοντέρνας Τέχνης. Λέω λίγα λόγια για την τέχνη του Πωλ Γκωγκέν και κάνω μια πολύ σύντομη εισαγωγή στην θεματολογία του Βαν Γκογκ. Τέλος υπάρχει και ένα αρκετά μεγάλο βίντεο για τις Δεσποινίδες της Αβινιόν του Πικάσο.
Επίσης, ανέβασα και το ηχητικό μέρος (podcast) της πρώτης διάλεξης που για τεχνικούς λόγους δεν είχα μπορέσει να το κάνω εγκαίρως.
Για τα βίντεο, πατήστε εδώ.
Για τα podcast, πατήστε εδώ.
Στην ενότητα ΒΙΝΤΕΟ ανέβασα τρία βίντεο για τον Γκωγκέν και τον Βαν Γκογκ, από την τελευταία διάλεξη του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της 13 Φεβ. 2013.
Ελπίζω ότι σύντομα θα μπορέσω να ανεβάσω περισσότερο υλικό.
Πατήστε εδώ.
Παντελής Τσάβαλος 
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΩΝ