Παντελής Τσάβαλος

Μύθοι, νοήματα, προσλήψεις και απεικονίσεις

Νέος κύκλος 5 διαλέξεων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
στις 4, 11 και 25 Νοεμβρίου, 2 και 9 Δεκεμβρίου 2015 – κάθε Τετάρτη, 19.00 – 21.00

Μινώταυρος (από Αττική κύλικα – περ. 515 π.Χ.)

Ποια είναι άραγε η σχέση ανάμεσα στο πραγματικό και το φαντασιακό; Είναι οι μύθοι φανταστικές αφηγήσεις που μας απομακρύνουν από την πραγματικότητα ή μας προσδένουν αναπόδραστα στα όριά της; Που οφείλεται η δημοτικότητα των αρχαίων ελληνικών μύθων και γιατί είναι τόσο αγαπητοί, όταν έχει πια παρέλθει το θρησκευτικό και φιλοσοφικό πλαίσιο που τους δημιούργησε; Πως μπορεί ο άνθρωπος με το γνωστό να πραγματεύεται το άγνωστο και με το άγνωστο, το γνωστό; Αν οι μύθοι μιλούν για αλήθειες, γιατί διατυπώνονται με τόσο ποικίλες και διαφορετικές παραλλαγές; Υπάρχει άραγε συγκρουσιακή σχέση ανάμεσα στην “παράλογη” αφήγηση του μύθου και σε έλλογες μορφές έκφρασης όπως η ιστορία και η φιλοσοφία; Είναι αντίθετος ο μύθος στον λόγο; Αυτά και πολλά άλλα, παρόμοια ερωτήματα θα προσπαθήσει να απαντήσει ο νέος κύκλος διαλέξεων με τίτλο “Αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και οι διαχρονικές απεικονίσεις τους στην τέχνη”.

Θνητοί και αθάνατοι, θεοί και ήρωες, άνθρωποι, ζώα και υβριδικοί συνδυασμοί τους, ο Προμηθέας, ο Διόνυσος, η Άρτεμις, ο Δίας, η Πανδώρα, ο Ηρακλής, η Περσεφόνη, ο Οδυσσέας, ο Απόλλων και η Δάφνη, ο Αλφειός και η Αρέθουσα, ο Θησέας και ο Μινώταυρος, ο Περσέας και η Μέδουσα, ο Περσέας και η Ανδρομέδα πρωταγωνιστούν σε αυτές τις μυθικές αφηγήσεις από τις οποίες οι καλλιτέχνες της αρχαιότητας άντλησαν στοιχεία για να συγκροτήσουν την εικαστική αφήγηση αυτού του εννοιολογικού σύμπαντος στον πηλό και το μάρμαρο.

René Magritte, 1937, Εξώφυλλο του περιοδικού Minotaure no. 10

Το τέλος του αρχαίου κόσμου, δεν έφερε και το τέλος αυτών των αφηγήσεων, οι οποίες μπορεί να εντάχθηκαν σε νέα ερμηνευτικά πλαίσια και να απέκτησαν νέες νοηματοδοτήσεις και συμβολισμούς, αλλά συνέχισαν να αποτελούν το υλικό εκείνο που πυροδότησε τη δημιουργία εξαιρετικά σημαντικών έργων από καλλιτέχνες όπως ο  Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Μπρέγκελ, ο Καραβάτζιο, ο Ρέμπραντ, ο Γκόγια, ο Κλιμτ, ο Πικάσο, ο Νταλί και πολλοί άλλοι, τα έργα των οποίων αποτελούν το εικονογραφικό υλικό αυτού του κύκλου.

Salvadore Dalí, 1936, εξώφυλλο του περιοδικού Minotaure no. 8

Στον Α’ κύκλο αυτής της ενότητας, που είχε παρουσιαστεί τον Μάιο του 2015, έγινε εκτενής και ιδιαίτερη αναφορά στον μύθο της Μέδουσας, του Περσέα, της Ανδρομέδας και του Ναρκίσσου.

Στον Β’ κύκλο που αρχίζει αύριο 4 Νοεμβρίου 2015 θα γίνει μεταξύ άλλων εκτενής αναφορά στον κρητικό κύκλο και σε μυθολογικές μορφές όπως ο Θησέας, ο Μινώταυρος, η Πασιφάη, ο Μίνως, η Αριάδνη, η Φαίδρα, ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος.

Η προσέγγιση των έργων ακολουθεί έναν συνδυασμό κοινωνικοϊστορικής, ψυχαναλυτικής και σημειολογικής μεθοδολογίας.

Δείτε περισσότερα και κρατήστε θέση στην ιστοσελίδα του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης