Παντελής Τσάβαλος

…Αν η καθημερινότητα σας σάς φαίνεται φτωχή, μην την καταφρονήσετε. Καταφρονήστε τον εαυτό σας που δεν είναι αρκετά ποιητής και δεν μπορεί να ανακαλύψει τα πλούτη της. Για τον δημιουργό δεν υπάρχει φτώχια, ούτε φτωχοί κι αδιάφοροι τόποι. Και μέσα στην φυλακή ακόμα αν ήσαστε κλεισμένος και οι τοίχοι της δεν άφηναν τους ήχους του κόσμου να φτάσουν ως εσάς, δεν θα σας έμεναν ωστόσο αμόλευτα μέσα σας τα παιδικά σας χρόνια, αυτός ο ανεκτίμητος πλούτος, ο θησαυρός των αναμνήσεων; Γυρίστε κατά κει τον νου σας. Πασχίστε να ανασύρετε απ’ το βυθό αυτών των περασμένων τις βουλιαγμένες εντυπώσεις. Η προσωπικότητά σας θα δυναμωθεί, η μοναξιά σας δεν θα είναι πια άδεια, και θα σας γίνει ένα καταφύγιο ονείρου όπου κανένας θόρυβος απ’ έξω δεν θα φτάνει. Κι αν από τούτη την επιστροφή στον εαυτό σας, από τούτη την καταβύθιση στον δικό σας κόσμο, ξεπηδήσουν στίχοι, δεν θα σκεφτείτε να ρωτήσετε τους άλλους αν είναι καλοί στίχοι. Κι ούτε θα αποζητήσετε να ενδιαφερθούν τα περιοδικά γι’ αυτούς. Οι στίχοι σας δεν θα’ ναι για σας παρά ένα αγαπημένο φυσικό σας κτήμα, ένα κομμάτι κι ένας φθόγγος απ’ την ζωή σας. Ένα έργο τέχνης είναι άξιο μόνον αν ξεπηδάει από μιαν ανάγκη. Για να το κρίνεις πρέπει να δεις ποια είναι η πηγή του.

…Βυθιστείτε στον εαυτό σας, ψάξτε στα βάθη απ’ όπου πηγάζει η ζωή σας. Εκεί θα βρείτε την απάντηση στο ερώτημα αν πρέπει να δημιουργείτε. Ίσως βγει πως η Τέχνη σας καλεί. Τότε, αγκαλιάστε αυτή την μοίρα, κρατήστε την για πάντα πάνω σας μ’ όλο το βάρος και το μεγαλείο της, χωρίς ποτέ να αποζητήσετε καμιάν αμοιβή απ’ έξω. Γιατί ο δημιουργός πρέπει να είναι ολόκληρος ένας κόσμος για τον εαυτό του, να βρίσκει τα πάντα στον εαυτό του και στην Φύση που μαζί της είναι δεμένος.

(Απόσπασμα από τα “Γράμματα σε ένα νέο ποιητή” του Rainer Maria Rilke σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη, Εκδόσεις Ίκαρος, 1973 — το παραπάνω γράμμα γράφτηκε το 1903)